Kat İrtifakı.
Kat irtifakına geçmeden önce, irtifak hakkına kısaca bir göz atalım.
İrtifak hakkı; sahibine kullanma veya yararlanma hakkı tanıyan bir haktır. İrtifak hakkı, belirli bir şahsa bağlanarak kişiye bağlı olarak veya doğrudan doğruya bir kişiye değil, o eşyaya sahip olma olgusuna bağlanarak eşyaya bağlı olarak kurulabilir.
Kat irtifakı; paylı mülkiyete tabi bir arazide, paya bağlı bir haktır. Bu hakka sahip olan paydaşa, diğer paydaşlardan, arazide sözleşmeye uygun şekilde, kat mülkiyetine tahsis edilecek bina inşa etmelerini isteme ve inşa edilecek binayı kat mülkiyetine çevirme yetkisi verir ve taşınmazın aynı zamanda birer kat irtifakı sahibi olan paydaşlarını, sözü geçen binayı inşa etme borcu altına sokar.
Kat irtifakı; paylı mülkiyete tabi bir arsada, ileride kat mülkiyetine konu olacak halihazırda yapılan veya ileride yapılacak olan bir binanın bağımsız bölümleri için kurulur. Burada en önemli husus da, bina yapılacak veya yapılmakta olan paylı arsa mülkiyetinin sonradan, kat mülkiyetine konu olabilecek bağımsız bölümlerine özgülenecek arsa payı oranlarına göre paylara ayrılmasıdır.
Peki, Kat irtifakı sahiplerinin hak ve borçları nelerdir?
Kat irtifakı sahipleri; ortak arsa üzerinde yapılacak binanın, sözleşmede yer alan süre içinde tasdikli projeye uygun olarak inşa edilip tamamlanması için, öncelikle kendi üzerlerine düşen borçları yerine getirmesinin ardından, bu borçların ifa edilmesini karşılıklı olarak talep etme hakkına sahiptir. Bu hak payla devredilebilir, rehnedilebilir ve miras yoluyla mirasçılara geçebilir.
Kat irtifakına bağlanmış bir arsa payının satılması durumunda da; diğer kat maliklerinin veya irtifak hakkı sahiplerinin öncelikle satın alma hakkı bulunmamaktadır. Diğer önemli bir husus da kat irtifakına konu olan arsa üzerinde, bu hakla bağdaşması mümkün olmayan irtifak haklarının kurulamamasıdır.
Peki; kat irtifakı nasıl sona erer?
Kat irtifakı; irtifaka konu olan arsanın tamamıyla yok olması, üzerinde yapı yapılamayacak hale gelmesi veya kamulaştırılması ile kendiliğinden sona erer.
Turan YOLCU
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı (Eksper)
(Not : Yazılarımızın tümüne ≡ Blog başlığından ulaşabilirsiniz)
