Kat mülkiyeti; bağımsız bölüm üzerinde kurulan bir mülkiyettir.
Tamamlanmış bir yapının; kat, daire, iş bürosu, dükkan, mağaza, mahzen, depo gibi bölümlerinden ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olanları üzerinde, o gayrimenkulün maliki veya ortak malikleri tarafından bağımsız mülkiyet hakları kurulabilir.
Peki kat mülkiyeti nasıl kurulur?
Kat mülkiyeti, taşınmazın paydaşları veya tek malikin tapu idaresine istemde bulunmasıyla, paylaşma davası sonrasında verilen mahkeme kararıyla ya da kat irtifakına dayanılarak kurulabilir.
Ancak, bir yapının yalnızca bir veya bir kaç bölümü üzerinde kat mülkiyeti kurulamaz. Binanın tamamı kat mülkiyetine konu olmaktadır. Bağımsız bölümlerin her birinin ayrı ayrı kişilere ait olması da gerekmez. Arsanın tek maliki konumunda bulunan kişinin, kat mülkiyetine çevrilmeye uygun olan binayı bağımsız bölümlere ayırmak suretiyle her birine arsa payı özgüleyerek tüm bağımsız bölümlerin tek maliki olması da mümkündür.
Kat mülkiyeti, arsa payı ve ana taşınmazın ortak yerlere bağlantılı özel bir mülkiyet hakkıdır. Paylı mülkiyet esaslarına göre; bağımsız bölümün değerleriyle orantılı olarak arsada tahsis edilen pay ile bütün kat maliklerinin paylı mülkiyetine tabi ortak yerler üzerinde paylı mülkiyet payı, bağımsız bölüm üzerindeki mülkiyete ayrılmaz bir biçimde bağlıdır. Bağımsız bölüm üzerindeki mülkiyet hakkına sahip olan, arsa payına ve ortak yerler üzerindeki paylı mülkiyet payına da sahip olur. Hukuki yönden her ne kadar sadece bağımsız bölüm konu olsa da, ondan ayrılması mümkün olmayan arsa payı ile ortak yerler üzerindeki paylı mülkiyet payı da onu izler.
Peki kat mülkiyeti nasıl doğar?
Kat mülkiyeti; resmi senetle ve tapu siciline tescil ile doğar.
Kat mülkiyeti kurulurken; aynı katta birbirine bitişik bulunan aynı türdeki birden fazla bağımsız bölüm veya bir yapının otel, iş veya ticaret yeri gibi iktisadi açıdan veya kullanma bakımından bütünlük arz eden birden çok katı veya bölümü, kat mülkiyeti kütüğüne tek bağımsız bölüm olarak tescil edilebilir.
Kat mülkiyetinin kapsamına; bağımsız bölümler, eklentiler ile arsa ve ortak yerler üzerindeki haklar girmektedir.
Turan YOLCU
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı (Eksper)
(Not : Yazılarımızın tümüne ≡ Blog başlığından ulaşabilirsiniz.